ตรีเอกภาพอันศักดิ์สิทธิ์
เมื่อเราอ่านพระคัมภีร์จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าพระเจ้าพระบิดา พระเยซูพระบุตร และพระวิญญาณบริสุทธิ์ เป็นองค์ประกอบหลักในเรื่องราวทั้งหมด ซึ่งทั้งสามพระภาคนี้เรียกรวมกันว่า "ตรีเอกภาพ" (Trinity) ความเชื่อในพระเจ้าตรีเอกภาพถือเป็นรากฐานที่สำคัญยิ่งของความเชื่อคริสเตียน โดยหมายความว่า แต่ละพระภาคทรงเป็นพระเจ้าโดยสมบูรณ์ แต่ยังคงเป็นพระเจ้าเพียงองค์เดียว ในสามพระภาคหรือพระบุคคลในหนึ่งเดียว
เรื่องของตรีเอกภาพนั้นลึกซึ้งและงดงามจนสามารถศึกษาตลอดชีวิตโดยไม่มีวันรู้หมดสิ้น แม้จะยากต่อความเข้าใจอย่างถ่องแท้ แต่ก็มีองค์ประกอบพื้นฐานบางประการที่สามารถวางรากฐานความเข้าใจแก่เราได้

พระบุคคลใดบ้างที่อยู่ในตรีเอกภาพ?
อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่คุณควรจะรู้เกี่ยวกับคำว่า “ตรีเอกภาพ” แม้ว่าเราจะไม่พบคำว่า “Trinity” หรือ “Holy Trinity” โดยตรงในพระคัมภีร์ แต่เนื้อหาทั้งเล่มก็สะท้อนให้เห็นถึงความจริงที่ว่าพระเจ้าเป็นหนึ่งเดียวในสามพระภาคอย่างเด่นชัด หนึ่งในเหตุการณ์ที่ปรากฏทั้งสามพระภาคพร้อมกันคือ
มัทธิว 3:13–17 : แล้วพระเยซูเสด็จจากแคว้นกาลิลี มาหายอห์นที่แม่น้ำจอร์แดนเพื่อทรงรับบัพติศมาจากท่าน แต่ยอห์นทูลห้ามพระองค์ว่า “ข้าพระองค์ต้องการจะรับบัพติศมาจากพระองค์ ควรหรือที่พระองค์จะเสด็จมาหาข้าพระองค์?” แต่พระเยซูตรัสตอบยอห์นว่า “บัดนี้ จงยอมเถิด เพราะสมควรที่พวกเราจะทำความชอบธรรมให้ครบถ้วนทุกประการ” แล้วยอห์นก็ยอม เมื่อพระองค์ทรงรับบัพติศมาแล้วก็เสด็จขึ้นจากน้ำ และในทันใดนั้นฟ้าก็แหวกออก และพระองค์ทรงเห็นพระวิญญาณของพระเจ้าเสด็จลงมาดุจนกพิราบสถิตบนพระองค์ และนี่แน่ะ มีพระสุรเสียงตรัสจากฟ้าสวรรค์ว่า “ท่านผู้นี้เป็นบุตรที่รักของเรา เราชอบใจท่านมาก”
ที่นี่เราเห็นทั้งสามพระภาคในตรีเอกภาพปรากฏพร้อมกัน พระเยซู(พระบุตรของพระเจ้า) ทรงอยู่ในร่างมนุษย์และทรงรับบัพติศมาในแม่น้ำจอร์แดน, (พระวิญญาณบริสุทธิ์)เสด็จลงมาบนพระองค์ในลักษณะเหมือนนกพิราบ, และ(พระบิดา)ตรัสจากสวรรค์
พระเจ้าพระบิดา
พระเจ้าพระบุตร
พระวิญญาณบริสุทธิ์
พระเจ้าพระบิดา
ก่อนอื่น มาดูพระเจ้าพระบิดาอย่างสั้น ๆ พระองค์คือผู้ประทับบนพระที่นั่งในสวรรค์ ทรงเป็นผู้สร้าง เป็นกษัตริย์ และเป็นผู้ปกครองเหนือสิ่งทรงสร้างทั้งมวลในจักรวาล จากพระคัมภีร์ เราทราบว่าพระองค์ ทรงเป็นบุคคลทรงมีสติสัมปชัญญะ มีเจตจำนง มีอารมณ์ ทรงสื่อสารกับมนุษย์ ทรงให้คำมั่นสัญญาและประทานพระพร พระองค์ทรงครอบครองคุณลักษณะของพระเจ้าอย่างสมบูรณ์
พระเจ้าพระบุตร
พระเยซูคือพระบุตรในตรีเอกภาพ และอาจกล่าวได้ว่าเป็นมนุษย์ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในประวัติศาสตร์ พระองค์ทรงถูกเรียกว่า พระบุตรของพระเจ้า และทรงเป็นทั้งมนุษย์อย่างสมบูรณ์และพระเจ้าอย่างสมบูรณ์ในเวลาเดียวกัน
แม้ว่าพระเยซูจะทรงรับร่างกายของมนุษย์และดำรงพระชนม์อย่างมนุษย์ทุกประการ แต่พระองค์ก็ยังทรงเป็น พระเจ้าที่บริบูรณ์และสมบูรณ์แบบโดยสิ้นเชิง ซึ่งทำให้พระองค์ทรงเอกลักษณ์อย่างแท้จริงและไม่มีผู้ใดเหมือน
สิ่งนี้เราเรียกว่า “การทรงบังเกิดเป็นมนุษย์” (Incarnation) ซึ่งหมายถึง “พระเจ้าทรงปรากฏในเนื้อหนัง” พระเยซูเสด็จมาเพื่อสำแดงให้โลกเห็นว่าพระเจ้าเป็นใคร และเพื่อช่วยเราให้รอดพ้นจากบาปของเรา
พระวิญญาณบริสุทธิ์
พระวิญญาณบริสุทธิ์คือพระภาคในตรีเอกภาพที่พระคัมภีร์เรียกว่า “ผู้ช่วย” และ “ผู้ปลอบโยน” ในหนังสือปฐมกาลเราอ่านพบว่าพระวิญญาณของพระเจ้าได้ทรงดำรงอยู่ตั้งแต่เริ่มการทรงสร้าง พระองค์ทรงสำแดงฤทธิ์อำนาจของพระเจ้า และทรงทำให้พระประสงค์สำเร็จอยู่เสมอ พระวิญญาณบริสุทธิ์ไม่ใช่เพียงแค่พลังงานหรือจิตวิญญาณลอยๆ แต่ทรงเป็นบุคคลที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ ต่างจากพระบิดาและพระบุตร แต่ยังเป็นหนึ่งเดียวกับทั้งสองพระภาคนั้น
เพิ่มเติมเกี่ยวกับตรีเอกภาพ
เมื่อเราอ่านพระคัมภีร์เกี่ยวกับพระเจ้า พระเยซู และพระวิญญาณบริสุทธิ์ เราจะพบว่าชื่อเหล่านี้ถูกใช้แทนกันได้ และสัมพันธ์กันกับพระเจ้าองค์เดียวเสมอ เช่น อิสยาห์ 44:6 กล่าวว่า: พระยาห์เวห์ พระมหากษัตริย์ของอิสราเอล และพระผู้ไถ่ของเขา พระยาห์เวห์จอมทัพ ตรัสดังนี้ว่า “เราเป็นเบื้องต้นและเราเป็นเบื้องปลาย นอกจากเราแล้วไม่มีพระเจ้า
เราพบว่าทั้งพระวิญญาณบริสุทธิ์ และพระเยซูคริสต์ต่างก็ได้รับการกล่าวถึงว่าเป็นพระเจ้า และทรงมีคุณลักษณะทั้งหมดที่มีเฉพาะพระเจ้าเท่านั้น ทั้งสองพระภาคยังทรงกระทำกิจที่มีแต่พระเจ้าจะทรงทำได้

ความเป็นหนึ่งเดียวโดยสมบูรณ์
พระบิดา พระบุตร และพระวิญญาณบริสุทธิ์มักถูกกล่าวถึงร่วมกันในลักษณะที่ไม่สามารถใช้กับสิ่งทรงสร้างอื่นใดได้ แสดงให้เห็นถึงความเป็นหนึ่งเดียวกัน พระวิญญาณบริสุทธิ์ยังถูกเรียกว่า “พระวิญญาณของพระคริสต์” และ “พระวิญญาณของพระเจ้า” สิ่งเหล่านี้ยืนยันได้ว่า มีพระเจ้าเพียงองค์เดียว แต่ทรงสำแดงพระองค์ในสามพระภาคที่ไม่อาจแยกจากกันและดำรงอยู่ร่วมกันอย่างสมบูรณ์
คุณลักษณะ
เป็นสิ่งที่ควรกล่าวเน้นอีกครั้งว่า ตามที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ คุณลักษณะทั้งปวงที่มอบแก่พระเจ้าพระบิดา นั้น เป็นสิ่งที่ ทั้งสามพระภาคในตรีเอกภาพ ทรงมีอย่างครบถ้วนเช่นเดียวกัน
ตัวอย่างเช่น — พระเจ้าเป็นนิรันดร์ สมาชิกทุกพระภาคของตรีเอกภาพก็ทรงเป็นนิรันดร์เช่นกัน
พระเจ้าเป็นผู้บริสุทธิ์ — พระบุตรและพระวิญญาณบริสุทธิ์ก็ทรงบริสุทธิ์เช่นเดียวกัน
คุณลักษณะพิเศษเฉพาะของพระบิดา ซึ่งทำให้พระองค์แตกต่างจากมนุษย์ ก็เป็นคุณลักษณะที่ แบ่งปันโดยเสมอภาคและครบถ้วน ในแต่ละพระภาคของตรีเอกภาพทุกประการ
ความเสมอภาคและการยอมจำนน
แม้ว่าทั้งสามพระภาคในตรีเอกภาพจะทรงเป็นพระเจ้าองค์เดียวกัน และจึงทรง เสมอภาคอย่างสมบูรณ์ในทุกด้าน แต่พระคัมภีร์ก็สอนว่า มีการยอมจำนนภายในตรีเอกภาพ
เราพบซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่า พระเยซูทรงยอมจำนนต่อพระประสงค์ของพระบิดา
พระวิญญาณบริสุทธิ์ทรงยอมจำนนต่อพระประสงค์ของพระบุตรและพระบิดา
สิ่งนี้แสดงให้เราเห็นว่า ในบริบทของความรักอันสมบูรณ์และพระเจ้าผู้บริบูรณ์ การยอมจำนนไม่ใช่สิ่งที่ควรต่อต้าน แต่เป็นสิ่งที่ดีงาม
นักศาสนศาสตร์บางท่านเปรียบความสัมพันธ์นี้เหมือนกับ การเต้นรำ ที่ทั้งสามพระภาคเคลื่อนไหวอย่างประสานกลมกลืนตลอดนิรันดร์ ต่างฝ่ายต่างมอบและรับพระสิริแก่กันและกัน เป็นภาพที่งดงามยิ่งหากเราเปิดใจจินตนาการและใคร่ครวญถึงความล้ำลึกนี้อย่างตั้งใจ
พระสิริ
อีกหนึ่งภาพที่งดงามที่เราเห็นในพระคัมภีร์ก็คือ แต่ละพระภาคในตรีเอกภาพทรงปรารถนาจะถวายพระสิริแด่กันและกัน ในตรีเอกภาพไม่มีความไม่มั่นคง ไม่มีการแย่งชิง มีแต่ความรักอันสมบูรณ์เท่านั้น ด้วยเหตุนี้แต่ละพระภาคจึงทรงปรารถนาที่จะยกย่องพระสิริของอีกพระภาคหนึ่ง
พระบุตรทรงดำรงพระชนม์เพื่อถวายพระสิริแด่พระบิดา
พระบิดาทรงยกพระบุตรขึ้นสู่พระสิริ
พระวิญญาณบริสุทธิ์ทรงกระทำทุกสิ่งเพื่อถวายพระสิริแด่พระบิดาและพระบุตร และในการนี้ พระองค์ก็ได้รับพระสิริด้วยเช่นกัน
นี่คือภาพของความรักอันลึกซึ้งล้ำลึกของพระเจ้าและการให้เกียรติกันอย่างไร้เงื่อนไขภายในพระเจ้าองค์เดียวในสามพระภาค
คำอุปมา
มีอุปมาที่ผู้คนมักใช้เพื่อช่วยอธิบาย พระเจ้าตรีเอกภาพ คือ น้ำ (H₂O)
น้ำมีสูตรเคมีว่า H₂O และสามารถอยู่ในรูปแบบต่าง ๆ ได้ เช่น น้ำของเหลว ไอน้ำ และน้ำแข็ง รูปแบบแตกต่างกัน แต่มีองค์ประกอบทางเคมีเดียวกัน
น้ำแข็ง น้ำ และไอน้ำ แม้จะแตกต่างกันในลักษณะภายนอก แต่ล้วนเป็นสิ่งเดียวกันคือ H₂O
ในอุปมานี้ H₂O เปรียบเสมือนพระเจ้า ทุกสิ่งเริ่มต้นและสิ้นสุดที่พระองค์ ตรีเอกภาพ จึงเป็นพระเจ้าองค์เดียวกันในสามลักษณะ
อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องเข้าใจว่า นี่เป็นเพียง ความพยายามใช้แนวคิดทางกายภาพและจำกัด เพื่ออธิบายพระเจ้าผู้ไม่มีขอบเขต
ความเป็นจริงคือ อุปมานี้มีข้อจำกัดมากและอาจไม่สมบูรณ์หากพิจารณาอย่างลึกซึ้ง แต่ในบางกรณี อุปมาเช่นนี้ก็สามารถช่วยให้เรามองเห็นเงาแห่งความล้ำลึกของตรีเอกภาพ และเปิดใจให้เราใคร่ครวญถึงความมหัศจรรย์ที่อยู่เหนือความเข้าใจของมนุษย์

อุปมาอีกประการหนึ่ง
ในฐานะพระบิดา พระองค์คือ ผู้ที่ทุกสิ่งหลั่งไหลออกมาจากพระองค์ หากจะใช้อุปมาให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น อุปมาของ น้ำพุ อาจเป็นประโยชน์ (จากหนังสือ Delighting in the Trinity โดย Michael Reeves)
พระบิดา เปรียบเสมือน ต้นน้ำ หรือ แหล่งกำเนิด ที่ทำให้ทุกสิ่งเริ่มเคลื่อนไหว
พระบุตร คือ สายน้ำ ที่หลั่งไหลออกมาเพื่อชำระและหล่อเลี้ยงชีวิต
พระวิญญาณบริสุทธิ์ คือ ความอุดมสมบูรณ์และฤทธิ์อำนาจ ของน้ำที่ไหลไม่สิ้นสุด
นี่คืออีกหนึ่งภาพที่ช่วยให้เราเข้าใจถึงความสัมพันธ์อันงดงามระหว่างสามพระภาคในตรีเอกภาพ ที่แม้จะแตกต่างกันในบทบาท แต่กลับเป็นหนึ่งเดียวกันอย่างสมบูรณ์ในเนื้อแท้และจุดมุ่งหมาย
